BAKU Azərbaycan
14.03 °C
  • 1 USD ABŞ dolları
    1.7000
  • 1 EUR Avro
    1.8528
  • 1 RUB Rusiya rublu
    0.0208
  • 1 TRY Türkiyə lirəsi
    0.2616
  • 1 GBP İngiltərə funt sterlinqi
    1.9547
  • 1 USD ABŞ dolları
    1.7000
  • 1 EUR Avro
    1.8528
  • 1 RUB Rusiya rublu
    0.0208
  • 1 TRY Türkiyə lirəsi
    0.2616
  • 1 GBP İngiltərə funt sterlinqi
    1.9547

Dünya İqtisadi Forumunun dərc etdiyi "Qlobal Risklər Hesabat 2023" hesabatında növbəti 2 il və 10 il üçün risklər göstərilmişdir. Təbii ekosistem, insan sağlamlığı, təhlükəsizlik, rəqəmsal hüquqlar və iqtisadi sabitlik sahələrində riskləri göstərən sənəd 2023-2033 cü illərin dünya iqtisadiyyatı üçün transformasiya periodu olacağını qeyd edir.  Növbət 10 il ərzində çoxsaylı iqtisadi, siyasi və ekoloji şoklar dünyanı xeyli dəyişək. 

 

Görünməmiş borc xaosundan qlobal iqlim dəyişikliklərinə qədər kütləvi iqtisadi çağrışlarla üzləşəcək dünya ölkələri ilk dəfə olaraq bu periodda "çoxlu böhranların eyni anda baş verməsi" ilə üzləşəcəkdir. İqtisadçılar bu hal üçün hətta yenin termin də müəyyən ediblər - POLİKRİZİS (polycrisis). Mənası "çoxlu böhran" deməkdir. Əslində bu cür  böhranlarla hər bir ölkə ayrı-ayrılıqda müxtəlif vaxtlarda üzləşiblər. Amma ilk dəfə olaraq ölkələr bu böhranların hamısı ilə eyni vaxtda üzləşəcəklər. 

 

Hazırda hökumətlər və biznes sektoru daha çox qısa müddətli çağırışlarla - inflyasiyanın artması, resessiya riskləri ilə mübarizə aparmaqda aktivlik göstərirlər. Dünyanın fokusu hazırda "bü günkü krizis"dən canını qurtamağa yönəlib. Amma uzun müddətli risklərlərlə lazımı mübarizənin aparılmaması - 2033-cü ilədək dünyada nəhəng Polikrizisin baş verməsini qaçılmaz edəcəkdir. 

 

Əsas uzunmüddətli risklər - iqlim dəyişikliklərinin yumşaldılması, iqlim dəyişikliklərinə uyğunlaşmaqda uğursuzluqlar, ekstrim hava hadisələri və biomüxtəlifliyin məhv olmasıdır. Bu risklər dünya iqtisadiyyatında mühüm şərtlər olan - yaşayış xərcləri, qida çatışmazlığı, resurs qıtlığı kimi amillərə ciddi təhlükələr yaradırlar.

 

Bu qısa və uzunmüddətli risklər Polikrizis yaratmaq üçün yetərlidir. Dünyada müharibə risklərinin artması bu şəraiti daha da yaxınlaşdırır.

Azərbaycanın Polikrizisdən yumşaq təsirlənmək üçün ilkin imkanları mövcuddur. İqtisadi imkanların və dayanıqlılığın mövcud olması, təbii resurslar, dövlətin çevikliyi və uzaqgörənliyi bir çox böhranlardan yan keçməyə imkan verəcəkdir. Amma dünya iqtisadiyyatının bir hissəsi kimi Polikrizisin bütün təsirlərindən yan keçmək mümükün olmayacaqdır. Məsələn, ekoloji böhran, su çatışmazlığı, iqlim dəyişiklikləri hər il ölkəmizdə də daha çox hiss olunur və bu problem dövlət xərclərini artıracaqdır. 

 

Qlobal Polikrizis riskləri ilə yanaşı Azərbaycanın təhlükəsizlik və ərazilərin bərpası üçün böyük çağırışlarla üzləşməsi dövlətimiz qarşısında mühüm çağırışlar yaradacaqdır. Bu sınaqlardan uğurlu çıxmaq üçün dövlət-sahibkar-vətəndaş birliyin daha da güclənməsinə ehtiyac yaranacaqdır. Böhranlardan minimum itkilərlə çıxmağın tək yolu isə hər kəsin üzərinə düşən vəzifəni layiqincə yerinə yetirməsi olacaqdır. 

Çünki təcrübə göstərir ki, ancaq güclü dövlət-vətəndaş birliyi sərt böhranların öhdəsindən gələ bilir.

 

Tahir Mirkişili

Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənayə və sahibkarlıq komitəsinin sədri

 

Son xəbərlər

Pyatiqorsk şəhərində Novruz bayramı münasibətilə tədbir keçirilib

Leninoqorskdakı soydaşlarımız Novruz bayramını təntənəli şəkildə qeyd ediblər

Quru sərhədləri Gürcüstanla qismən də olsa açmaq mümkündürmü?

“Qərəz bülbülü” Solovyovun antiazərbaycan “cəhcəhi”

Dünya Sıfır Tullantı Günü münasibətilə vebinar keçiriləcək

Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı DTX əməkdaşlarının peşə bayramını təbrik edib

Qazaxıstanda yaşayan soydaşlarımız Novruz bayramını geniş qeyd ediblər

Rumıniyanın sabiq Prezidenti Emil Konstantinesku “Azərbaycanım” beynəlxalq jurnalının kollektivi ilə görüş keçirib

Moskvadakı soydaşlarımız “Crocus City Hall”dakı terror aktı qurbanlarının xatirəsini yad ediblər

Azərbaycan diasporu tərəfindən Leninoqorskda iftar məclisi təşkil edilib

Krasnoyarskdakı soydaşlarımız  “Crocus City Hall”da baş vermiş terror qurbanlarını anıblar

Prezident İlham Əliyev terror aktı ilə əlaqədar Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə başsağlığı verib

Hollandiyada gənclərimiz Novruz bayramını qeyd ediblər

Həzi Aslanov adına veteran təşkilatı Moskva Müharibə Veteranları Komitəsinə üzv seçilib

“Dünya Xalqları Alyansı”nın baş katibi Putini təbrik etdi

GÖRÜBƏN GƏLİRƏM MƏN BU DÜNYANI

Şagirdlər qrafik dizayn bacarıqlarına yiyələnir – FOTOLAR

Qələbəmizin növbəti rəmzi

Tahir Mirkişili erməni spikeri susdurdu

Putinin qələbəsini şərtləndirən amillər bunlardır - Deputatdan AÇIQLAMA

Dövlət Gömrük Komitəsi yanında İctimai Şuranın yeni ofisində ilk iclas keçirilib - FOTOLAR

Azərbaycan Universitetində “COP29 simulyasiya” layihəsinin ikinci təlimi keçirilib

Prezident tanınmış QHT rəhbərini təltif etdi

Prezident Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik etdi

"Novruz ölkəmizin siyasi proseslərində bayramlaşma təcrübəsinə səbəb olmuşdur"

Binəqədidə ümumrayon “Novruz” şənliyi keçirildi

“Yaradıcı oxucularımız” layihəsi uğurla davam edir

Azərbaycan-NATO əlaqələrində siyasi dialoq və əməkdaşlıq

QHT rəhbəri BMT-nin Etimad Fondunun icraçı direktoru ilə görüşüb

Azərbaycanla Gürcüstanın etibarlı strateji tərəfdaşlığı

Bütün xəbərlər